Foutmelding

Deprecated function: The each() function is deprecated. This message will be suppressed on further calls in _menu_load_objects() (regel 579 van /var/www/vhosts/taaluniebericht.org/2014.archief.taaluniebericht.org/includes/menu.inc).

Editie juni 2015

Dit is een oude versie van Taalunie:Bericht en wordt niet meer bijgewerkt. Ga voor nieuwe artikelen naar taaluniebericht.org.

Groene Boekje
Groene Boekje
Rubriek: 
Auteur: 
Miet Ooms

Taal is in beweging, het Groene Boekje beweegt mee

Een paar jaar geleden circuleerde deze krantenkop vrolijk op de sociale media: 'Paus op non actief’. Eén streepje te weinig, en de hele kop krijgt een compleet andere betekenis. Grappig voor de lezer, maar wel een beetje gênant voor de redacteur die de kop zo heeft laten verschijnen. Eén uitschuivertje kan een krant zich nog wel permitteren. Maar een krant die bol staat van de taal- en spelfouten koopt niemand meer.

Correct schrijven is niet alleen voor een krant van cruciaal belang. Een sollicitatiebrief die in de prullenmand belandt omdat er een dt-fout in staat, informatie op internet die onvindbaar blijft omdat je de zoekwoorden verkeerd spelt, een slecht examen vanwege de vele schrijffouten, een onduidelijke handleiding …het zijn allemaal voorbeelden die aantonen hoe belangrijk correct spellen nog steeds is. Spelling is dus geen doel op zichzelf, maar een middel om een doel te bereiken. Een handig hulpmiddel daarbij is het Groene Boekje, ofwel de Woordenlijst van de Nederlandse Taal.

Geactualiseerde versie

De wereld staat niet stil en ook onze taal is continu in beweging. Daarom brengt uitgeverij Van Dale in oktober 2015 een geactualiseerde versie van het Groene Boekje op de markt. Het oude boekje blijft bruikbaar, maar de Woordenlijst wordt aangevuld met 10.000 nieuwe trefwoorden.

Het Groene Boekje wordt geactualiseerd met nieuwe woorden als 'appen' en 'chillen'

Rik Schutz, projectleider spelling van de Taalunie, legt uit: ‘Het papieren boekje moet in de eerste plaats een handig naslagwerkje zijn. Daarom zal het slechts een selectie bevatten van de volledige Woordenlijst. Dat is dan wel een relevante selectie, gebaseerd op de lijst van de 5000 frequentst gebruikte woorden van Nederland en België, zoals huis, melk, achter, heerlijk, maken, enz. Die lijst wordt verder aangevuld met de woorden die de afgelopen jaren het vaakst werden opgezocht in de online woordenlijst. Dat zijn overwegend klassiekers als kopie, factuur, elektriciteit, e-mail, middeleeuwen, kerst, updaten, truc, bureau, te allen tijde, enz. Woorden die niet meer of te weinig werden geraadpleegd, zijn verwijderd.

En uiteraard wordt het Groene Boekje ook geactualiseerd: er staan nieuwe woorden in als appen en chillen. Daarnaast blijft de volledige, geactualiseerde Woordenlijst beschikbaar daar waar plaats geen rol speelt: online, als woordenlijst.org.

Tonka en dushi

Nieuw zijn de deelverzamelingen die worden toegevoegd, zoals woordgroepen van het type te allen tijde, met een oude naamvalsvorm. Ook zullen er meer verkleinwoorden (baby’tje), verbogen vormen van werkwoorden (barbecueën – barbecue – gebarbecued) en bijvoeglijke naamwoorden (chic – chique – chicst) in staan. Uit de online zoektermen blijkt immers dat mensen net daar heel vaak op zoeken. Een speciale toevoeging, tot slot, zijn woorden uit Suriname en de Caraïben, zoals alakondra, zouk, wiper, tonka en repweek uit Suriname en achterporch, dushi, kashupete en keds uit de Caraïben. Rik Schutz concludeert: ‘De kans dat je vindt wat je zoekt, wordt op deze manier groter.’

Het aantal woorden met een problematische spelling is relatief  klein

Fout bij geen melding?

Het Groene Boekje wordt dus compacter maar tegelijk relevanter en dus doeltreffender. Maar wat doe je met woorden die er niet meer in staan, zoals woorden met een tussen-s of vakjargon? Zijn dat dan per definitie foute woorden? Nee, uiteraard niet. In de eerste plaats is er natuurlijk nog altijd de Leidraad, met de officiële spellingregels. Daarmee kun je bijna alle spellingproblemen oplossen. Het aantal woorden met een problematische spelling is immers relatief heel klein. Daarnaast is een boekje of woordenlijst nooit volledig. Schutz: ‘Mensen gebruiken steeds nieuwe woorden en taaltoepassingen. Spellingregels helpen mensen om ook nieuwe woorden correct te schrijven, ook als ze (nog) niet in de Woordenlijst staan opgenomen.’

Voorbeelden van nieuwe trefwoorden in het Groene Boekje 2015

acte de présence, antioxidant, faciliteren, fotoshoot, jijen en jouen, kick-off, ladeblok, ledlamp, liken, pdf, privéadres, quad, rechtdoorzee, rondpunt, skiles, skypen, smartphone, spaghettiavond, speculoos, tabblad, tattoo, twitteren, uitprinten, voilà, waargebeurd, wellness, zzp'er.

>  Het gaat hier bv. over nieuwe woorden of fenomenen, los-of-aan-elkaarproblemen, tussen-n-gevallen.
 

De 20 meest gezochte woorden op woordenlijst.org

akkoord, baby, bureau, cadeau, café, creëren, email, e-mail, factuur, gebruikmaken, gemeente, hobby, idee, kopie, locatie, middeleeuwen, product, te allen tijde, updaten, willen

>  De opzoekmotieven zijn hier o.a.: c/k (kopie, akkoord, locatie), meervoud (idee, baby, café, gemeente), vervoeging (updaten, willen), streepje (email, e-mail), hoofdletter (middeleeuwen), oude naamval (te allen tijde).