Editie juni 2016

De vraag: Klopt het dat de Taalunie alleen de normen voor de spelling officieel vaststelt, en dat andere normen (grammatica, taalgebruik en dergelijke) niet wettelijk tot haar terug te leiden zijn? Wat mag zij wel en niet bepalen?

Van: Inge Otto, student Research Master Linguistics aan de Universiteit Leiden.

Waarom: Zij schrijft een masterscriptie over het effect van opleidingsachtergrond op het herkennen en beoordelen van taalergernissen in het gesproken Nederlands. Daarin besteedt zij aandacht aan taalnormering; ze wil weten wat de functie is van de Taalunie.

Het antwoord: Ja, dat klopt. Spelling is een conventioneel systeem waarvoor regels kunnen worden bedacht en voorgeschreven, terwijl taal levend en dynamisch is waarbij normen zich spontaan vormen en ook kunnen veranderen. Daarom is het gemakkelijker om officiële spellingregels voor te schrijven dan normen voor taalgebruik.

De Taalunie stelt de officiële spelling van het Nederlands voor de hele taalgemeenschap vast, maar het wettelijk voorschrijven ervan voor overheid en onderwijs gebeurt door de afzonderlijke overheden van Nederland, Vlaanderen en Suriname via hun eigen wet- en regelgeving.

De Taalunie laat ook de normen van de standaardtaal beschrijven en ter beschikking stellen, maar deze worden niet wettelijk voorgeschreven. Het gaat om gerichte adviezen aan mensen die zich aan de normen van de standaardtaal willen houden om de taal zorgvuldig te gebruiken.

Het resultaat: Inge Otto is inmiddels (cum laude) afgestudeerd. Haar onderzoek suggereert onder meer dat hoe hoger iemand is opgeleid, hoe eerder deze commentaar zal geven op taalvormen die niet tot het Standaardnederlands gerekend worden. Lees hier haar onderzoek.