Editie september 2017

Elke dag zetten vrijwilligers zich belangeloos in om anderstalige nieuwkomers een warme thuis te geven in opvangcentra van het Rode Kruis. Ook Hogeschool PXL draagt zijn steentje bij. De studenten van PXL-MAD geven er muzische workshops, de studenten van lager onderwijs doen er maatschappelijke stage en Lara Putzeys, alumnus PXL-Education kleuteronderwijs schreef een handleiding voor vrijwilligers met tips over taalstimulering en welbevinden. De verhalenbundel kreeg de titel ‘Hayya’, Arabisch voor ‘Kom, we beginnen eraan!’

Een warm onthaal is cruciaal!

De maatschappij verwacht van vluchtelingen dat ze de Nederlandse taal leren als ze zich in Vlaanderen of Nederland willen vestigen. Enerzijds hebben kinderen recht op onderwijs, anderzijds is het zinvol dat we hun zoveel mogelijk kansen bieden om de taal ook buiten de school te leren. Vrijwilligers in asielcentra gaven aan dat vooral het eerste contact zo goed mogelijk moet verlopen om het kind een gevoel van veiligheid en geborgenheid te geven. Dit kan door je gericht te informeren over de achtergrond van de kinderen en interesse te tonen voor wie ze écht zijn. Een warm onthaal is cruciaal!

Tip 2: Zet in op welbevinden door kinderen samen een spel te laten kiezen.

Kinderen leren gemakkelijker nieuwe woorden als je vertrekt van een situatie die ze kennen. Zo ontdekte juf Lara tijdens één van haar workshops 'mimisch taal leren' dat de kinderen het verhaal over de zwemles niet begrepen, omdat ze zelf nog nooit waren gaan zwemmen. Betrek kinderen door een gesprek aan te knopen over een thema dat ze zelf aanbrengen of door interesse te tonen in een voorwerp dat ze hebben meegebracht. Laat ze samen in groep een spel spelen. Samen spelen creëert verbondenheid en rust, herkenbaarheid verhoogt de betrokkenheid.

Tip 3: Communiceer met gebaren als taal een hinderpaal is.

Jonge kinderen communiceren met al hun zintuigen. Sta open voor verschillende vormen van interactie wanneer je hun iets wil vertellen. Zo zijn gebaren een rijke ondersteuning bij het overbrengen van een boodschap, maar denk eraan dat niet alle gebaren universeel zijn. Je gezichtsexpressie vertaalt de emotie. Omdat non-verbale taal eigen is aan een cultuur, kan een kind soms onverwacht reageren. Toon dan begrip en blijf rustig. Ook stilte kan een krachtig moment zijn. Om het met een quote van Ish Ait Hamou te zeggen: '…hoewel stilte geen taal is, zegt ze soms meer dan woorden.'

Tip 4: Zoek herkenbare geluiden en klanken uit de omgeving van de kinderen.

Door je verhaal uit te beelden geef je betekenis aan taal. Maar ook geluiden kunnen je boodschap versterken en zijn vaak heel prikkelend. Voor het verhaal over de dieren uit de jungle liet juf Lara dierengeluiden uit de savanne horen; die geluiden klonken hun meteen heel vertrouwd in de oren. Als kinderen meertalig zijn en thuis ook Frans of Engels spreken, kan het handig zijn leenwoorden uit die taal te gebruiken. Kinderen die woorden horen die klinken als een woord dat ze al kennen, zullen automatisch linken leggen met de betekenis van dit woord.

Wat je uitstraalt, krijg je terug!