Editie januari 2015

In de afdeling koek en snoep kennen we bijvoorbeeld sinds het begin van de achttiende eeuw de makron. Dit uit Frankrijk overgewaaide koekje van bloem en suiker, gebakken op een stukje eetpapier (ouwel), werd in het Frans macaron genoemd. Die benaming werd eerst in het Nederlands aangepast tot makaron, met als meervoud makarons (vgl. Frans macarons) en als verkleinvorm makaronnetje. Vervolgens werd het woord verder aangepast tot makron, met als meervoud het nog steeds op het Frans gebaseerde makrons, maar daarnaast ook een vernederlandst makronnen en een verkleinvorm makronnetje.

Het koekje evolueerde in zijn nieuwe omgeving en er ontstonden verschillende varianten. Eén van de bekendste varianten werd die met kokos, de kokosmakron. In het zuiden van het Nederlandse taalgebied was dit een soort rotsje van kokos, bloem en suiker dat op een stukje eetpapier werd gebakken. In het noorden veranderden echter niet alleen de ingrediënten van het koekje, maar ook de vorm ervan. Het werd een grote ronde koek met een gat in het midden, maar nog wel steeds met eetpapier aan de onderkant.

Behalve de vorm van het koekje veranderde in het noorden ook de naam ervan. De kokoskoek met het gat in het midden werd daar namelijk (kokos)makroon genoemd. Dit woord lijkt veel op makron, maar vereist door de verlenging van de -o- wel een ander meervoud (makronen) en een andere verkleinvorm (makroontje).

Decennialang bestonden de makron en de makroon vreedzaam naast elkaar. Sinds het begin van dit millennium is er echter een nieuwe speler op de markt, uit dezelfde familie, maar met weer een andere vorm en ook een andere naam. Het is de macaron, die zich ook in Frankrijk in de loop van de tijd verder ontwikkeld heeft, en nu bestaat uit twee luchtige ronde koekjes van amandelen, suiker, poedersuiker en eiwit die aan elkaar geplakt zijn met een crème. Ze worden in veel verschillende smaken gemaakt, herkenbaar aan verschillende kleuren. Als benaming voor deze lekkernij werd het Franse macaron ongewijzigd overgenomen in het Nederlands, inclusief de meervoudsvorm macarons. De bijbehorende verkleinvorm is macaronnetje.

Een enkel Frans woord heeft in het Nederlands  in de loop van de tijd voor veel varianten gezorgd, zowel op culinair gebied als in onze woordenschat. Het nieuwe Groene Boekje, dat tegen het einde van dit jaar zal verschijnen, zal al deze varianten bevatten, elk voorzien van de bijbehorende meervouden en verkleinvormen. Voor de koekjes zelf moet u voorlopig nog gewoon naar de winkel, het Groene Boekje heeft namelijk nog geen rechtstreekse bestelfunctie.