Editie mei 2014

Haar vader was een Vlaming en haar moeder kwam uit Oostenrijk. En doordat ze geboren werd in Córdoba, groeide ze op in drie talen. ‘Ik heb thuis leren lezen en schrijven, en dat was dus in het Duits en het Nederlands. Maar ik voel me het beste in het Spaans, omdat ik in Argentinië naar school ben gegaan en heb gestudeerd. Na de middelbare school was ik een jaar lang au pair in België en daarna heb ik in Córdoba literatuur en beeldende kunst gestudeerd.’

Om haar eigen studies te betalen, gaf ze toen privéles Duits en Nederlands en in 2005 stelde ze aan de talenfaculteit van de Universidad Nacional de Córdoba voor om ook Nederlands aan te bieden. Dat kon je toen in Argentinië alleen studeren in avondlessen op de Nederlandse ambassade. De universiteit zag het plan wel zitten, en nu kun je aan de oudste universiteit van Argentinië naast de hoofdvakken Duits, Frans, Engels, Italiaans en Portugees als bijvak Arabisch, Chinees, Hebreeuws, Japans, Pools, Russisch, Quechua en ook Nederlands leren.

Zoveel talen

‘Hier in Zuid-Amerika spreekt men weinig vreemde talen; met Spaans kun je overleven tot Miami en het Portugees uit Brazilië verstaan wij ook wel. Daarom staan Argentijnen er vaak van te kijken hoe het mogelijk is dat op zo’n kleine oppervlakte als Europa zoveel verschillende talen worden gesproken.’

‘Ik doceer Nederlandse taalverwerving in vier niveaus’, legt Micaela uit. ‘Nederlands 1 en 3 in het eerste semester (maart-juli) en Nederlands 2 en 4 in het tweede semester (augustus-november). Het zijn lessen van twee uur die twee keer per week plaatsvinden. Elk jaar organiseer ik ook een workshop literair vertalen, met de ondersteuning van de Taalunie of het Expertisecentrum Literair Vertalen, voor studenten van niveau 4 en voormalige studenten Nederlands. Enkele studenten zijn daardoor ook in het literaire of niet-literaire vertalen geïnteresseerd geraakt.’

Op de vraag waarom de cursussen als holandés worden aangeboden, zegt ze: 'Omdat hier niemand het woord neerlandés kent. Ik zou geen enkele student hebben als de cursus zo heette! In Spanje kennen ze neerlandés wel, maar hier niet.' 

Uitwisselingsstudenten

Hoeveel studenten zitten er in de les? Micaela van Muylem: ‘Dat kan erg verschillen. Meer dan vijftien studenten heb ik nooit in het eerste jaar. Wat erg variabel is, is niveau 3 en 4. Soms heb ik daar vijf tot acht studenten, meestal drie tot zes. Dit semester heb ik twaalf studenten in Nederlands 1 en zes in Nederlands 3.’ En waarom willen die Argentijnen zo graag Nederlands leren? ‘Ik heb uitwisselingsstudenten die een jaar op een middelbare school hebben gezeten in Nederland of Vlaanderen via de Rotary Club of AFS. Er zijn ook studenten van verschillende faculteiten die naar Europa gaan studeren. Dit jaar heb ik een studente psychologie die naar Leiden gaat, en een studente internationale betrekkingen die haar master in Leuven zal doen. Ook zijn er studenten Engels en Duits die nog een taal willen leren, of studenten uit de faculteit Filosofie en Geesteswetenschappen, maar ook uit de natuurwetenschappen.’

Café Amsterdam

Veel studenten komen niet zozeer voor de taal maar wel voor de cultuur, geschiedenis of literatuur van de Nederlandstalige landen, heeft Micaela vastgesteld. ‘Omdat ik van literatuur houd, probeer ik ook interesse te wekken voor Nederlandstalige literatuur, ook in vertalingen. Vorig jaar was Amsterdam gaststad op de Boekenbeurs in Buenos Aires (n.v.d.r. dit is de grootste boekenbeurs van Latijns-Amerika met meer dan 1 miljoen bezoekers). Het Nederlandse Letterenfonds had een eigen paviljoen, Café Amsterdam, waar lezingen van acht auteurs plaatsvonden en waar ook bier en koffie werd gedronken. We hebben ook een tweetalige poëziebundel uitgegeven, 50 poetas de Amsterdam (Editorial Eloísa Cartonera, Buenos Aires, 2013) en een anthologie met prozafragmenten in het Spaans, Narrar Amsterdam (Eduvim, Villa María 2013). Het tweede boek was een soort boekenbeursgeschenk.

Een van mijn voormalige studenten heeft twee gedichten en een prozafragment vertaald. Drie andere studenten waren stagiairs op het paviljoen. Ze hebben op die manier veel contact gehad met medewerkers van het Fonds en met auteurs en heel veel de taal kunnen oefenen. Ik probeer ook steeds Nederlanders en Vlamingen uit te nodigen op de borrels en evenementen, om op die manier een vloeiender contact te leggen met landen die heel ver weg op de kaart liggen.’

Gezellig

Nederlands is geen gemakkelijke taal als je de finesses onder de knie wilt krijgen. ‘Het woordje er vindt iedereen lastig, en de woordvolgorde is vaak een probleem, vooral voor wie geen Duits kent’, zegt Micaela. Grappig vinden ze steeds de interferenties die Engels en Duits in het begin veroorzaken. Afhangen van is een uitdrukking die ik steeds weer moet herhalen, ook omdat de Spaanse uitdrukking depende (het hangt ervan af) een soort stopwoord is in Argentinië. Gezellig vinden ze een bijzonder mooi woord, en ook de overvloed van verkleinwoorden vinden ze heel leuk. Nog iets dat de studenten interessant vinden, is dat er in Argentinië ook een pronomen als het Vlaamse gij bestaat. Ook al gebruiken we dat niet in de les, het komt al vroeg ter sprake als de studenten de verschillen tussen je en jij leren, en dat dan vaak met tu of vos vertalen, dus jij of gij.’