Editie november 2015
Toetsenbord en stuurknuppel
Als ik twee elektroden tegen mijn slapen zou drukken en mijn computer de opdracht kon geven mijn gedachten te ordenen en af te drukken als een prettig leesbare en volstrekt heldere tekst. Zou me dat geen uren moeizaam werk besparen? Zou zo’n automatische schrijfmachine niet het ideale sinterklaas- of nieuwjaarsgeschenk zijn voor de tallozen onder ons die uren piekerend naar hun beeldscherm zitten te staren, transpirerend van de writer’s block?
Ik heb daar de grootste twijfels over, en ik ben blij dat ik zo’n systeem nog altijd niet bezit. Dat het voorlopig alleen bestaat in sciencefiction, waar het nogal dikwijls een eigen leven gaat leiden, met rampzalige gevolgen.
In deze aflevering van Taalunie:Bericht komen verschillende ontwikkelaars van taalsoftware aan het woord. Het zijn Nederlandse en Vlaamse bedrijven en onderzoeksinstituten die proberen de tekstverwerker van vandaag te voorzien van geavanceerde nieuwe functionaliteit. Dat gaat dan vooral over intelligente spellingcontrole (die verdomde dt-fouten eruit halen), over synoniemenwoordenboeken, over systemen die moeilijke woorden, logge constructies of overdreven lange zinnen signaleren en verbeteren. Daar wordt de tekstverwerker steeds knapper in.
Er zijn zelfs programma’s op de markt (apps moet ik tegenwoordig zeggen) die intelligent zoeken in grote hoeveelheden tekst of die vrij betrouwbare samenvattingen maken van uitvoerige documenten. En ik mag zeggen dat, wat het Nederlands betreft, de Taalunie daar een stimulerende rol in heeft gespeeld. Wij hebben al heel vroeg deze ontwikkelaars ondersteund, onder meer door samenwerking en uitwisseling van kennis te organiseren. Het Nederlands mocht immers niet achterblijven in deze ontwikkelingen, die cruciaal zullen zijn voor de toekomst van onze economie. Ze zullen veel arbeidsuren besparen, tijd die beter creatief wordt ingevuld.
En daar kom ik op het punt dat ik wil maken. De computer kan me een prachtig instrumentenbord tonen, dat me tijdens het schrijfproces helpt om alle functies te controleren. Maar de stuurknuppel wil ik zelf wel in handen houden. Het omzetten van gedachten in tekst, dat is immers een bij uitstek menselijke bezigheid. Het is de essentie van taal: met klanken of geschreven tekens anderen raken, hun belangstelling wekken, ze voeden met informatie en ze uitnodigen om samen met mij op één golflengte hetzelfde te beleven. En het inlevingsvermogen dat daarvoor nodig is!
Elke keer als dat proces lukt, wordt de wereld een beetje een betere plek. Dat is tenminste de bedoeling.
- Login om te reageren
