Taalunienieuws

Vandaag werd in Antwerpen de petitie 'Nederlands Vanzelf Sprekend' door de Actiegroep Nederlands officieel aan de Nederlandse Taalunie overhandigd. De Taalunie deelt de bezorgdheid van vijfduizend ondertekenaars van de petitie. Toch nuanceert ze de visie achter de tekst. Goed onderwijs in de standaardtaal is van het grootste belang, zei algemeen secretaris Geert Joris tijdens een gesprek met de initiatiefnemers. ‘Maar het gaat ons minder om het bestrijden van oppervlakkige verschillen tussen Nederland en Vlaanderen, dan om taalvaardigheid in het algemeen.’

'Nederlands Vanzelf Sprekend' is een initiatief van de Actiegroep Nederlands. Dat is een groep met onder meer leden van het Algemeen Nederlands Verbond, de Marnixring en de Orde van den Prince. Sinds de online lancering eind december 2013, is de tekst meer dan vijfduizend keer ondertekend, door Nederlanders en Vlamingen uit verschillende sectoren van de samenleving. De initiatiefnemers overhandigden de tekst aan Geert Joris, met het verzoek hem voor te leggen aan het Comité van Ministers van de Taalunie.

Standaardtaal schept kansen

De petitie gaat uit van de overtuiging dat mensen taal nodig hebben om hun talenten te ontwikkelen en daarmee bij te dragen aan het eigen welzijn en dat van de gemeenschap. Daarvoor biedt het Standaardnederlands in Nederland en Vlaanderen de beste kansen. Een goede taalbeheersing is ook onmisbaar om als volwaardig weerbaar lid te functioneren in onze democratie.

Daar is de Taalunie het volkomen mee eens. Ook zij onderschrijft het belang van de taaleenheid van Nederland en Vlaanderen, maar ziet oppervlakkige regionale kenmerken niet als een bedreiging voor de standaard. Die verschillen manifesteren zich het duidelijkst in de uitspraak, maar ook in de woordenschat en de grammatica. Net zoals Nederlanders zich het beste herkennen in het Nederlandse taaleigen, herkennen Belgen zich in de Belgische variant en Surinamers in de Surinaamse. Dat staat taaleenheid niet in de weg, zegt de Taalunie, evenmin als dat bijvoorbeeld voor het Engels, het Duits of het Frans het geval is.

Registers

Taaldidacticus Frans Daems wees er tijdens het overleg op dat jongeren gevoelig moeten worden gemaakt voor taalregisters en vaardig in standaardtaal, ook in de informele registers. Dat gebeurt het best door ze daarmee zo veel mogelijk te confronteren, binnen de school maar bijvoorbeeld ook in de media.

De actiegroep deed een oproep om alles in het werk te stellen om taal weer ‘sexy’ te maken voor jongeren.

Onderlinge verschillen

In navolging van het Advies van de Raad voor de Nederlandse Taal en Letteren (2003) wijst de Taalunie via haar website Taaladvies.net op onderlinge verschillen in de standaardtaal, niet om een voorkeur uit te drukken, maar om de taalgebruikers te attenderen op een mogelijk beperkte bruikbaarheid van woorden binnen het Nederlandse taalgebied. Het zou goed zijn, mocht daaraan ook aandacht worden besteed in het onderwijs, evenals in het onderwijs Nederlands aan anderstaligen, zegt Geert Joris. Een functie als taalpolitieman ziet hij niet zitten. Taal is van de gebruikers, en die beslissen tenslotte waar het met de taal naartoe gaat.

Het gesprek is niet afgelopen. De Taalunie neemt zich voor met verschillende betrokken partijen te gaan praten over het Nederlands en de standaardtaal in diverse maatschappelijke domeinen, om te bekijken hoe ze die optimaal kan laten benutten. Daarvoor komt er in het najaar een hoorzitting van de Interparlementaire Commissie van de Taalunie.

Uitgebreide reactie van de Taalunie

Graag verwijzen wij u voor een uitgebreide reactie van de Taalunie naar deze bijlage:

'Taalunie antwoordt op petitie Nederlands Vanzelf Sprekend' (pdf).

Meer informatie

Meer informatie over de petitie vindt u hier.

Een toelichting bij de petitie leest u hier (Netwerk Didactiek Nederlands)