Foutmelding

Deprecated function: The each() function is deprecated. This message will be suppressed on further calls in _menu_load_objects() (regel 579 van /var/www/vhosts/taaluniebericht.org/2014.archief.taaluniebericht.org/includes/menu.inc).

Editie januari 2016

Dit is een oude versie van Taalunie:Bericht en wordt niet meer bijgewerkt. Ga voor nieuwe artikelen naar taaluniebericht.org.

Rubriek: 
Auteur: 
Ellen Deckwitz

Poëzie begint onder de keukentafel

Veel mensen hebben geen idee hoe ze moeten beginnen met poëzie. De meesten zijn algauw ontmoedigd wanneer ze een gedicht niet meteen snappen. Aan dat soort mensen geef ik altijd het advies om een tijdje onder de keukentafel te gaan zitten.

Toen ik daar als kind een keer speelde, hoorde ik mijn moeder tegen mijn vader zeggen dat onze buurvrouw het met haar neef deed (mijn jeugd speelde zich af in Twente). Mijn vader verslikte zich in zijn koffie en ik spitste mijn oren. Ik wist weliswaar niet wat ‘het’ was, maar getuige de reactie van mijn vader moest het iets zeer spectaculairs zijn. Het viel me op dat mijn ouders totaal andere woorden en uitdrukkingen gebruikten als er geen kinderen in de buurt waren. Tegen mij spraken ze hoofdzakelijk in verkleinwoorden, maar onderling gebruikten ze spannende begrippen als discriminatie en inbrenghuls.

Om beter te kunnen luistervinken, verstopte ik me sindsdien regelmatig onder de keukentafel, en luisterde met rode oortjes de gesprekken af. Het was alsof je halverwege het seizoen in een televisieserie belandde en zelf moest invullen wat er allemaal is gebeurd. Daardoor leerde ik te interpreteren. Verbanden te leggen. En dat je wijs kon worden uit gesprekken, die je niet meteen begreep.

'Om beter te kunnen luistervinken, verstopte ik me regelmatig onder de keukentafel, en luisterde met rode oortjes de gesprekken af.' 

Gedichten zijn eigenlijk een soort gesprekken, die niet direct tot ons lijken te zijn gericht, maar desondanks iets wezenlijks vertellen over de wereld om ons heen. Het is uiterst belangrijk om, net zoals tijdens het afluisteren onder de keukentafel, er vanuit te blijven gaan dat er wel degelijk iets wordt gecommuniceerd, want dat zet je hoofd aan het werk. Tussendoor zijn er genoeg beloningen in de vorm van zinnen die je meteen grijpen en je verleiden om verder te lezen. Dankzij ‘alles van waarde is weerloos’ verdiepte ik me in het geheimzinnige oeuvre van een dichter als Lucebert. Door regels als ‘tussen droom en daad/ staan wetten in de weg en praktische bezwaren' van Willem Elsschot begreep ik iets meer van de buurvrouw die het met haar neef deed.

Dus: wie zich wil verdiepen in de dichtkunst: lees alsof je onder die keukentafel zit. Ga ermee akkoord dat je niet meteen alles begrijpt, maar dat er wel degelijk iets wordt gezegd, dat zich op geen andere manier laat uitdrukken dan deze. Iedereen die uiteindelijk zijn ouders heeft leren begrijpen, kan ook gedichten leren begrijpen. Onze moedertaal is de eerste vorm van poëzie die we ons eigen maken. Het enige dat je ervoor nodig hebt is een beetje tijd en een robuuste keukentafel. Op naar de Ikea en de boekhandel!

Ellen Deckwitz (1982) is een Nederlandse dichter en schrijver. Ze schrijft onder meer voor NRC Next iedere donderdag een cursus gedichten schrijven als Eerste Hulp bij het lezen van gedichten. In 2009 won ze Poetry Slam. Haar gedichten verschenen onder andere ook in Hard Gras, Elle en in diverse literaire tijdschriften.

Daarnaast werkt ze onder meer als presentator in binnen- en buitenland voor onder andere het Nederlands Kampioenschap Poetry Slam, Crossing Border en Behoud de Begeerte. Ellen Deckwitz geeft regelmatig lezingen en workshops over literatuurgeschiedenis, voetbal en schrijven.