Foutmelding

Deprecated function: The each() function is deprecated. This message will be suppressed on further calls in _menu_load_objects() (regel 579 van /var/www/vhosts/taaluniebericht.org/2014.archief.taaluniebericht.org/includes/menu.inc).

Editie maart 2016

Dit is een oude versie van Taalunie:Bericht en wordt niet meer bijgewerkt. Ga voor nieuwe artikelen naar taaluniebericht.org.

Ellen Deckwitz
Ellen Deckwitz
Rubriek: 
Auteur: 
Ellen Deckwitz

Kipstukcjes

De afgelopen weken werd er op de stations reclame gemaakt voor plantaardige kipstukcjes. U leest het goed: stukcjes, met ‘kc’. Mijn eerste reactie was mezelf te feliciteren met de ontdekking van deze spelfout (dat komt ervan, als je moeder docent Nederlands is), maar direct drong tot me door dat die ‘kc’ waarschijnlijk opzettelijk was. De k en de c zitten immers niet naast elkaar op het toetsenbord en de computers van reclamebureaus hebben vast wel een spellingcontrole (in tegenstelling tot die van nu.nl). Maar waarom die ‘k-c’? Was er sprake van een nieuwe schrijftrend?

'Ik had eerder zin om een bushokje in elkaar te slaan.'

De rest van de dag spookten de kipstukcjes-met-kc door mijn hoofd. Nog nooit had ik zo lang aan een vleesvrij product gedacht. De opzettelijke spelfout zorgde er weliswaar voor dat de advertentie bleef hangen, maar had op mij een averechts effect: ik kreeg helemaal geen trek in die plantaardige kipstukcjes. Ik had eerder zin om een bushokje in elkaar te slaan. Duizelig van onduidelijkheid zocht ik de desbetreffende stukcjes op in de supermarkt, in de hoop dat de verpakking uitsluitsel zou geven, maar nergens op het kartonnetje stond een toelichting. Uit woede kocht ik een rookworst.

Ik dacht dat ik wel een beetje op de hoogte was van het Nederlands en zijn spelregels. Groene of witte spelling, ik snap de logica erachter. Maar de reden om na een ‘k’ een ‘c’ toe te voegen, ontging me totaal. Als het een woordgrap was, was het een heel onduidelijke. Zelfs het raadplegen van woordenlijst.org maakte me niet wijzer. Uiteindelijk zat er weinig anders op dan een mailtje te sturen naar de klantenservice van het kipvriendelijke bedrijf.

'Noem een blok tofu ‘plantaardig buikspek’ en je gaat de cel in.'

Na vier lange dagen kwam er eindelijk antwoord. Die ‘c’ bleek om twee redenen te zijn toegevoegd. Allereerst is het in Nederland verboden om een vegetarisch product vlees te noemen. Anders betreft het misleiding van de consument. Noem een blok tofu ‘plantaardig buikspek’ en je gaat de cel in. Noem het ‘plantaardig buikspekc’ en geen haan kraait ernaar.

Die kc was dus om justitie om de tuin te leiden. En, oké, ‘kipstukcjes’ is een pakkender productnaam dan ‘vleesloze dingetjes die naar kip smaken maar dus geen kip zijn’. Op die manier had ik nog een beetje met die extra c kunnen leven. Maar er zat nog een tweede gedachte achter die meteen weer korte metten maakte met mijn c-tolerantie. De desbetreffende stukjes bevatten minder calorieën dan kip. Calorieën druk je uit met ‘kcal’, en daar komt dus de ‘kc’ vandaan. De marketingafdeling voegde een extra letter toe, om aan te geven dat er minder calorieën in zitten, of iets dergelijks.

Vijf dagen lang had een opzettelijke spelfout mijn wereld beheerst. Het stelde me natuurlijk wel gerust dat ik dankzij dit bewust verkeerd geschreven woord, extra dankbaar was om de miljoenen woorden die dagelijks correct worden gespeld. Je moet er niet aan denken dat iedereen alles fonetisch zou opschrijven. Dan ben je meer tijd kwijt aan ontcijferen dan aan lezen.

Ik keek in de spiegel. Ik was ook nog eens afgevallen door die hele kipstukckwestie. Mijn vriend moest lachen. 'Ach,' zei hij, 'Dan moet je je achternaam voortaan met kc gaan schrijven in plaats van ck. Ellen Dekcwitz. Je bent immers nu even caloriearm als de kipstukcjes!' En dat maakte mijn dag toch enigszins goed.